Czym jest zdrowy sen i dlaczego jest tak istotny?
Ile czasu powinna spać osoba dorosła i co to ma wspólnego z dietą? Spokojnie, powoli.
Zdrowy sen, odpowiednie odżywianie i aktywność fizyczna są trójcą niezbędną w zdrowym, długim życiu. Specjaliści badacze snu, piszą o cyklach, w których przechodzimy wszystkie fazy snu. Jesteśmy wypoczęci, kiedy budzimy się w fazie snu płytkiego. Zdarza nam się, że śpimy 10 godzin i budzimy się niewyspani a innym razem po 6-7 godzinach jesteśmy pełni energii i wypoczęci. Dlaczego?
Jeśli budzisz się w fazie snu głębokiego, to nawet po 10 godzinach snu będziesz “nie do życia”. Jak obliczyć kiedy mam się obudzić? Sen człowieka przechodzi 2 fazy – NREM i REM. Pierwsza faza to stan zasypiania i przechodzenia w sen głęboki. Wtedy to mózg przechodzi w stan totalnego odprężenia i wypoczynku. Trwa to przeciętnie ok 60 minut. Po tej fazie zaczyna się REM – stan powolnego wybudzania. Wtedy to pojawiają się nam marzenia senne. Jest to czas ok 15 minut. Po tym czasie całość zaczyna się od nowa. Cykli takich jest w ciagu całej nocy ok cztery do pięciu. Czyli nasz sen jest wielokrotnością 1,5 godziny. Jeśli obudzisz się w trakcie snu głębokiego, długo będziesz dochodził do siebie. Pojawią się trudności w skupieniu, rozdrażnienie, zmęczenie. Jeśli budzisz się w fazie REM, Twój mózg już pracuje na wyższych obrotach, puls jest szybszy a sen mózg jest w stanie czuwania. Jesli chcesz obudzić się gotowy do działania. Policz sobie wielokrotność 1,5 godziny i tak nastaw budzik aby zadzwonił w fazie REM. Do całego cyklu dodaj ok 15 minut na zaśnięcie. Przykład:Wstajesz o 7.00, to powinieneś być już w łóżku o 23.15. Mamy wielokrotność 1,5 godziny plus 15 minut.
Zdrowy sen – teoria a praktyka
Teoria z kalkulatorem jest fajna, ale nie taka prosta jakby się wydawało. Nasze organizmy nie są matematyką. Każdy jest inny. Mając jednak teorię na podorędziu, możesz obserwować swój organizm. Zrób sobie testy w wolne od pracy dni. Sprawdź po ilu godzinach czujesz się wyspany (biorąc poprawkę na gotowe 15, godzinne cykle). Może się okazać, że Twój cykl jest o 15 lub 10 minut krótszy, lub przeciwnie)
Zdrowy sen – Okno, Telefon, Pościel, Kolacja
Kalkulator godzin to niestety nie wszystko. Niezwykle istotna jest banalna maksyma “jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz”. Ciekawostka:
56% Polaków zmienia pościel raz w miesiącu, 24% raz na dwa tygodnie a zaledwie 14% raz w tygodniu lub częściej. Pozostały procent to osoby zmieniające pościel rzadziej niż raz w miesiącu. A jak jest zdrowo? To zależy. Raz w tygodniu jest optymalnie, ale…. jeśli jest okres zimowy, nie chorujesz, a sypialnię wietrzysz regularnie, wystarczy raz na dwa tygodnie. Jeśli jest upalne lato, raz na tydzień bywa za mało. Pościel powinna być świeża i pachnąca. Wtedy dobrze i spokojnie śpisz. OK, pościel mamy. Teraz okno i temperatura podczas snu. W pomieszczeniu w którym śpisz temperatura powinna być niższa niż tam gdzie przebywasz w ciągu dnia. Optymalnie jest to 18-19’C. Jeśli jest zima i nie lubisz spać przy otwartym oknie – ostro przewietrz pomieszczenie przez ok 15 minut przed pójściem spać. Zapachy smażonych kotletów zdecydowanie nie pomagają w zdrowym śnie. A propo’s kotletów. Kolacja, którą zjadasz ma niebanalny wpływ na Twoją jakość snu. Organizm powinien w nocy się regenerować a nie walczyć z trawieniem kolacji. Zbyt ciężka i tłusta kolacja często kończy się koszmarami nocnymi, poczuciem zmęczenia rano pomimo prawidłowej ilości snu. Kolację zjedz lekką, najlepiej 1,5 do 2 godzin przed snem. Oczywiście są wyjątki typu praca zmianowa, ale o tym innym razem. Telefon, tablet, telewizor i monitor komputera emitują światło niebieskie, które naszemu mózgowi dają informację “jest dzień, baw się dobrze”. Zaburza to wydzielanie melatoniny, która odpowiada za regulację snu. Absolutne minimum to 30 minut przed snem wygaś wszelkie źródła ekranów. Poczytaj książkę, wycisz się, zrób streczing, porozmawiaj z rodziną, cokolwiek, byle nie to paskudne światło “komóreczki”. Twoje nastoletnie dziecko śpi w osobnym pokoju i ma przy sobie smartfona? Zapewniam, że gdy gasi światło i mówi “dobranoc” zaczyna się życie towarzyskie młodzieży. Dobrym zwyczajem jest wspólny koszyk na wszystkie domowe telefony. Bez wyjątku. Twój też! O umówionej godzinie smartfony lądują w koszyku i nie ma nas dla nikogo. Jest życie rodzinne i jest zdrowy sen.
Zdrowe zasypianie – od czego zacząć?
Spróbuj wdrożyć przez pierwszy miesiąc choćby jedną z powyższych wskazówek. Szczerze? Zaczęłabym od dwóch: zmiany pościeli i otwarcia okna. Po miesiącu zacznij liczyć ilość przespanych godzin, a następnie zróbcie naradę rodzinną w temacie ekranów i zasypianiu przy jednak wyłączonym. Zdziwisz się jak bardzo można w ciszy znaleźć spokój i odpoczynek. Zdziwisz się jak skuteczna i naturalna wtedy przychodzi medytacja lub modlitwa.
Śpij Dziś Dobrze!